جلیل نصیرنیا
نوت:
شئیین خلخال شهرستانی‌نین شهرجیکلریندن بیریدیر. شئیینین آدی رسمی قایناقلاردا هشتجین کیمی کئچیر. اوخویاجاغینیز بو آتالارسؤزو و دئییملر جناب «جلیل نصیرنیا»نین سیاسی جغرافیا یوکسک لیسانسی اوزره یازدیغی تئزیندن آلینمیشدیر. جابر نیک‌سیرت جنابلاری همین تئزدن آشاغیداکی آتالارسؤزو و دئییلمری آییریب، بیزه چاتدیریبلار. یازیدا دانیشیق شیوه‌سی قورونوب.
ائل‌بیلیمی رئداکسیا هئیتی
اؤز باشین بزیَمئی (بَزه‌یه بیلمیر)، تویدا گلین باشی بَزئی (بَزه‌ییر).
اؤزگه‌نون دوُلی (اؤزگه‌نین دولو) اؤزگه‌نون گؤزونده قیز گؤرسنَر.
اؤزونده گؤرمه‌ین، اؤزگه‌ده گؤرمز.
ائل گوجی (گوجو)، سئل گوجی.
ائللی ائلینه وئرسه، یانی یانینا وئرمز.
آت ایسته‌دی ائکیز دوغا، ویردی (ووردو) قارنی جیرلدی.
آت کیموندی مینَنون (کیمیندیر مینه‌نین)، دون کیموندی گیینون (گییه‌نین).
آتالاردان قالان سؤزدی، کؤپک میراثی قوردون‌دی.
آتدان ائنیب، ائشه‌گه مینیب.
آتدینی آتدان ائندیرر، پیاده‌نی آتا میندیرر.
آتی آتون (آت‌ین) یانا باغلاسون (باغلاسان) همرنگ اولماسا هم خوی اولار
اَتیمی یئسه، سوموگومی آتماز.
آتینان آرواددا وفا اولماز.
آج آدامون (آدامین) ایمانی اولماز.
آدام اؤلر آدی قالار، اؤکوز اولر یئری قالار.
آرادا یاتار، یورقانا پول ورمز.
آرادا یییه‌ر، اوجدا گزر.
اربابون (ارباب‌ین) مالی گئدر، نوکرون (نوکرین) جانی چیخار.
آرپا اکن آرپا بیچر، بوغدا اکن بوغدا.
آروادون (آروادین) اودون‌نوغون اینانما، کیشینون (کیشی‌نین) تره‌لیگین
آروادون شریک‌لی اولسون، مالون (مال‌ین) شریک‌لی اولماسین.
آری قهری چک‌مییَن، بال قدرین بیلمز.
اؤزی(اؤزو) پ...جا، سؤزی (سؤزو) اوخوجا.
اؤزی(اؤزو) دوشن آغلاماز.
آش آستانا، خشیل بوستانا، چؤرک هندوستانا.
ائشگون (ائششه‌یین) بؤیوکی قالیب طولده.
ائشگه (ائششه‌یه) گوجی چاتمی، پالانین تاپتی
اصفهان‌نان گلن قیرخ گون آنقیرار.
آغاج بار گتدیگجه باشین آشاغی توتار.
آغاجا باخ یئرین تعریفله.
آغاجی ایچنن قورد ییئر
آغاجی آلارسان اَله، اوغری ایت اؤزون بیلیندیرر.
آغاشدا گیردکانی جوت گؤرمه‌سه داش آتماز.
آغزینان سوت ایی گلِی (گلیر).
آغلاماغین بیلمیین اؤلی‌سین گور با گور سالار.
آغلامیانا په‌په یوخدوی.
آغور اوتی (آغیر اوتور) باتمان گل.
اکدیگیم نخود! بیچدیگیم نخود! بازارا گلدون لبلبی اولدون؟
اکمه نامرد زمیسین، نه بیتر نه دَن باغلار.
اؤکوز اؤزونه کوروشنه اَکنده باشی آغریر.
اؤکوز قورییا چکر، گامیش یاشا.
اَل اَلی یووار، اَلده دؤنر اوزی یووار.
اَل ایشلر گؤز قورخار.
آلا ایتدن مشهوردی.
آلا قارقا بالاسین چوخ ایستر، کوره قویون گؤزون چیخادار.
آلچاخ آدام هلیچین، اوجا آدام ائلیچین
الگی اله‌نیب، قلبیری گویده فیریللی (فیریلدیر).
الله ائشگی تانیدی، بوینوز ورمه‌دی.
الله داغلارا باخار قار سالار.
اَلون یاغلیدی سورت باشووا!
اَلی اَله ویرسون (وورسان) سس گلر، تک اَلون سسی اولماز.
اللی اللی اوسته، پنجاه‌دا الی اوسته.
اَللی یاشون ییرمی یاشا، نه داخلی واردی یاراشا.
اَلی یانئی آغزینا تَپئی (الی یانیر آغزینا تَپیر)
اَلینن آچیلان دوونی (دویونو) نییه دیشینن آچاسان.
انجیردن کامین آلیپ ناره یئریهلِی (یئریکله‌ییر).
او آدامننان قورخ کی آلاهیننان قورخماز.
اود اولموش هارانی یاندیرمیش.
اوددان کول تورر، کولدن اود.
اوجا آدامون عقلی دابانیندا اولار.
اوچ- دؤرد ایل یئ تره چؤرک، سورا ییئرسن کره چؤرک.
اووچی‌یا داغ گؤرسدلر، اوو گؤرستمزلر.
اوخون داشا دَیدی.
اؤوده یوخدی گئجه‌لیک، گؤلونن گئچی حاجی‌لیخ. (ائوده یوخدو گئجه‌لیک، گؤیلوندن کئچیر حاجیلیق)
اؤرتولی بازار، دوست‌لیغی پوزار.
اورک یانار، گؤز یاشی چیخار.
اوره‌یی‌نون زیغی چیخیپ اوزونه.
اؤز آدین اؤزگه‌دن سوروشئی.
اوزگه آتینا مینن تئز دوشر.
اوزومه باخ حالیمی خبر آل.
اوزومی اوننی گؤروپ آدیمی دییرمانچی چاغیرما.
اوزون سؤزون قیسساسی.
اوزووه ایینه باتیر، یولداشووا تبه‌نه.
اوشاخ بؤیر، چولی بؤمز.
اؤکوز بندینن آچیلسا دای بندینه سیغشماز.
اولار آشیم سووی، اولماز باشیم سووی.
اولمامیش آتا آخور چکمه.
اولمامیش اوغلانا دون تیکمه!
اؤلمک اؤلمکدی، خیریلّاماخ (خیریلداماق) نمه‌سیدی.
اؤلی اوزوی سووخ اولار.
اؤلیلر بئله بیلر، دیری‌لر حالوا یئییر.
اون ایکی اماما یالوارنجاخ، بیر آللاها یالوار.
اونون یوخدی، فتیر ائله.
اوولیا سؤزونه باخمیان، اولیا- اولیا قالار.
اؤوی تمیز ساخلا غافیل قوناخ گلر. اؤزووی تمیز ساخلا غافیل اؤلوم گلر.
ایپ نَغَده اوزون اولسا، دوغاناخدان گئچر. (ایپ نه قده‌ر اوزون اولسا، دوغاناقدان کئچر.)
ایت آپاران اولسون.
ایت ایتتیگین ترک‌ائتسه، سومسودوگون ترک ائتمز.
ایت قورساغی ساری‌یاغ گؤتورمز.
ایت هورر، کروان گئچر.
ایتدن قورخماخ عایب‌دور.
ایتی توتون من قاچیم.
ایتی ییسینه تانیدیرسان؟
ایچریم اوزومی یاندیرئی، ائشیگیم اؤزگنی.
اَیری آغاج دؤنومونه.
ایش برعکس گلنده خشیل دیش سیندرار.
ایکی آیاغین سوخوپ بیر باشماغا.
ایکی قاراما (قاپاز) بیر باشا؟
ایل جوت گلر، سؤز واقتینا چکر
ائلات ایشلر تات ییر، ائششک ایشلر آت ییر.
ایلان قیرخ ایلده اژدها اولار.
ایلان ویران، آلا چاتیدان قورخار.
ایلان هر یئره ایری گئتسه، یوواسینا دوز گئدر.
ایلانون (ایلانین) زهله‌سی یارپوزدان گئدر یوواسینون قاباغیندا بیتر.
ایلانی صوفی محمد الینن توتال‌للار.
ایمانیمی ساتیرام، چؤرگیمه قاتیق ائلییَم.
اینک گؤز ائله‌مسه، کل گلمز.
آیی بد جنواردی، یوموردادی یوموردادی!
اییدون اییدن (ایگیدین ایگیددن) احتیاطی آرتیق‌دی.
اییدیم ایید اولسون، کول دیبی ائویم اولسون.
آیی‌نون مین‌بیر اویونی اولار، بیر گیردکان اوسته.
باجا اَیری اولسا، توستو دوز چیخار.
بادینان گلن بادینان گئدر.
بارلی آغاجا داش آتاللار.
باققال همیشه گیله یئیر.
بال وئرمیسن، باری ساشما!
بالالی قوش/ آری بال یئمز.
بورج گئدر گلین قالار.
برک آدامنان قیشدا بوز آلماخ (آلماق) اولماز.
بئش بارماخ (بارماق) بیر اولماز، بئشیده شیرین اولماز.
بئله اوتدیبسان (اوتلاییبسان)، هانی قویروغون؟
بو قار هامینون قاپیسینا یاغار.
بو الینن وئر، بو الینن آل.
بو گؤزی توتسون او گؤزه ایشیغی یوخدی.
بوستانچیا تره ساتما.
بولوت آلتینون گونی، یاشماخ آلتینون دیلی. (بولود آلتی‌نین گونشی، یاشماق آلتی‌نین دیلی)
بَی وئرن آتون دیشلرینه باخمازلار.
بیر الینن ایکی قارپوز توتماق اولماز.
بیر ایاغی گوردا.
بیر باتمان تنبکی چکیپ، تزه دئییر ایی گلی.
بیر گولینن (گول ایله) یاز اولماز.
بیر ناخیرون آدین بیر دانا باتیرار.
بیری بیرینه باغ قییار، بیر بیرینه سالخیم قیماز.
بیری بیرین ائوه قویماز، بیری چوماغین یوخاری باشا قویار.
بیری‌وار دیندیررسن جان دییر، بیری‌وار دیندیرمَسون یاخچیدی.
بیز موتالی بیراخدیخ، موتال بیزی بیراخمادی.
پای ورمیش، دالیجا گلمیش.
پایدان پای اولماز.
پلوون اوستون یئیب، چؤره‌گون اورتاسین.
پیر منیمدی کرامتین بیلیرم.
پیس آدامنان پیس حرکت چیخار.
پیس گلین قاینه‌نه‌نی بَیَنمز.
پیس‌لیک گؤرمیین، یاخچی‌لیخ قدری بیلمز.
پیشیک ائودن چیخاندا، سیچان مرجان گولی اوینار.
پیشیک اؤلدورئی، گلین گؤزی قورخودئی.
پیشیگون الی اته چاتماز، دییَر میندار‌دی.
پییه تندیردن ایستیدی؟
تات آتا مینسه تارینی تانیماز.
توخ (تویوق) غاز یئریشیگی یئریسه جورجنک اولار.
تاخمامیش تاکّیلادما! (تاققیلداتماق)
تبریزده قره بورک آختاریسان؟
توخون آجدان نه خبری؟
تره‌زینون آغور باشی آپارار.
تئز دوران، تاپار.
تَزه بالیخ ایستین، قویروغی سو‌دا اولار.
تزه کوزه سرین سو ساخلار.
تَزه گلدی بازاردان، کهنه دوشدی نظردن.
تنبل آدام فت‌گیر اولار.
تنچییه (تنیکه‌چی‌یه) وئره- وئره قیمت قازان قیمتینه چیخار.
توبه توخلوخدان، داعوا یوخلوخدان.
توتون گؤزی آجیشدیرار، کور گؤزون نه‌یین آجیشدیرار.
تولکی تولکییه بویورار، تولکی قویروغونا.
تولکی وار باش کسر، قوردون آدی بدنامدی.
تومان‌سیزلیغدان اؤده (ائو) قالیپ.
تووغی (تویوق) سالارسان دجه (؟)، دورار ائشینمگه
جهد ائله دوست قازان دوشمن اوجاق باشیندا.
جهمنه گئدن اؤزونه یولداش آپارار.
چاخ‌چاخ باشین تولار، درمان بیلدیگین ائلر (ائیلر).
چادراسی اولمیان تویدان قالار.
چؤره‌ک وئرن چؤرکدن قورخماز.
چؤره‌گی وئر آجا، ائله بیر گئدیبسن حاجا.
چؤرگی وئر چؤرک‌چیه بئش‌دنه اوسته.
چالیشان اَلی پیچاخ کسر.
چایا یئتیشمه‌میش قیچووی چیرماما.
چراغ اؤز دیبینه ایشیخ سالماز.
چرچی ائشگین تعریفلر، ابله آروادین.
چنارلار باشین تولار، سوودلر دییَر منده- منده.
چوبانون اؤی (ائو) اولماز، قونشونی دیق (دیغ/ دق) اولدورر.
چوبانون سوغاتی موجّاجیغ اولار.
چوبانون گؤولی (کؤنولو) اولسا ارکگدن بوزماش چیخادار.
چوخ دانیشان چوخ قاریخار. (کیریخار/ سهو ائدر)
چوخ گؤزدن گئتمه بوینوزون چاتان یئری قاشی.
چوخ یاشییان چوخ بیلمز، چوخ گزن چوخ بیلر.
چوخ یئمکلیک آز یئمکلیک‌دن قویار.
چؤلمک دیررنر (دیغیرلانار) دوواغین تاپار.
چیخی ناخیر چیخسن، چیخمی دانا دونوخ چیخدی
حاجا گئدن گلدی، ساجا گئدن گلمه‌دی.
حاجدا قاپوندا، آجدا قاپوندا.
حساب دینارینان، باقیش خلورینن (باغیش خالوار ایله).
حق سؤز آجی اولار.
خارخا (خلقه/ خالقا) ایت هورر، بیزه چاقّال.
خارخا چیخار گؤزل قاش، بیزه چیخار دابانی جیریخ کئچل باش.
خان اوغلان چکر دایی‌سینا، خانم قیز چکر بی‌بی‌سینه.
خان باغیش‌لئی، خان‌قولی باغیش‌لامئی.
خلورینن (خالوار) گلن، مثقال‌ینان چیخار.
خنجر یاراسی دوزه‌لر، سؤز یاراسی دوزه‌لمز.
خوروز یوخویدی صاباح (سحر) آچیلمادی؟
دادلی‌جا گئت، دوزلوجا گل!
دارتمامیش کزه‌سین چیخئی.
داش قاییا (قایا) توش گلی!
داشی گؤردوم، دمیره دؤندوم.
دعوانی قلینج ائلر، سودانی پول.
داغ اوچا، گره‌ک دره دولا.
داغ داغا چاتماز، آدام آداما چاتار.
داغداغان ییئن دیش سینماز.
دالدان آتان توپوغا دیَر.
دامجی گئدر گول دولار، گول آچیلار سئل اولار.
دامجیدان قورتاردیخ، شیرشیرا دوشدوک.
دانیشاندا آیون اون‌دؤردینن دانیشئی.
داوارا قورد دارادی، وای بیرده‌نلی‌‌نون گونونه.
دای نییه دییرسن چولادی، دنن قبیردی.
دایراچی (قاوالچی) نه بیلئی زروناچنون اوردی شیشئی.
درماننان (دییرمان) گله‌نون الینه باخاللار.
درمانون (دییرمان) بوغازینا سالسون دیری چیخار.
دره سوموکی‌نن مال اولماز.
دره‌ده قورد آزدی، بیری‌ده گمینن گلدی.
دریاجه عاقلون اولسا، یوخسول اولسون گوللر.
درین قویی قازان اؤزی دوشر.
دلی، دلی‌نی گؤرنده چومباغین (چوماق) گیزلدر.
دلی‌یه هئل وئر الینه بئل وئر.
دمیر قاپیلی، تاختالی قاپییا ایشی دوشر.
دَوه گؤردوم، گؤرمه‌دیم.
دوز یئمه‌میش دوزقابین آتئی.
دوز یول گئدن یورولماز.
دوزده یئریمئی، شوخومدا شیلاخ آتئی.
دوستی آختار، تاپسون ساخلا.
دوشاب آلدیخ، مربا چیخدی.
دوشان یاتار آننان (اوندان سونرا) قاچار.
دوشانا دییَر قاچ، تازیا دییَر توت.
دوشانی اره‌بینن (اَرابا) توتاللار.
دوغینان (آیران) دوشابدا فرق بیلمز.
دوغمامیش زاهی اولوپ.
دولت کی وار اَل چرکیدی، یوسون گئدر یوماسون گئتمز.
دَوه‌نی چؤمچئه‌نن سؤواری.
دونیا گؤرن چوخ یالان دانیشار.
دووزدان بیر توک قوپارتماخ قازاشدی.
دَوه اویناسا، قار یاغار.
دَوه دَوییه ساقیزون منه ایت جهنمه.
دَوییه چیمدیک نَمه ائلر.
د‌دون سوغان، نه‌‌نون ساریمساخ، هاردا اولدون گولمه شکر؟
د‌ده‌سی اؤلن پاخیل اولار.
دیل باشا بلادی.
دیلنچی‌نون اوزی قره اولار، تورباسی دولی.
زمستان گؤرمیین بولبول، بهارین قدرین بیلمز.
ساری اینک سوت وئرر،وئرر، داغیدار.
سؤز سؤز گتیرر.
سامان سنوندی! سامانیخ کی یوخ؟
سؤنجک (سئوینجک) قوردون آغزی باغلی قالار.
سحر گونی یاریمیان، آخشام گونی یاراماز.
سئشمه، سئشمه‌لیگه دوشرسن.
سفارش‌ینن حاج قبول اولماز.
سفئح سارینی سؤوَر (سئور)، دلی قرمزی.
سققلیمیز یوخدی، سؤزوموز قاباغا گئچمئی.
سن عزتی تامام ائله، کافر قوناغون اولسا.
سنن حرکت، آللاهدان برکت.
سنه قوربان اریک آغاجی، اَتیم شیرین دنیم آجی.
سنی چوخ ایسته‌سم، اؤزومی سننَن چوخ ایسته‌رم.
سو اولان یئرده تیموم (تیمّم) باطل دی.
سو بویلی آروادون قارنینان گئچر.
سو گلن گونی یولون تانیر.
سو میمون ایاغینا چیخسا، بالاسین قویار ایاقی‌نون آلتینا.
سوتدی قویون سوری‌دن آیریلماز.
سُوَر، دُوَر (سئوه‌ر، دؤیَر) اَریم یوخ، یئل آپاران اونوم یوخ.
سؤزی دئدیم ائشیدسن نه کی دونوب دوشورسن.
سوغان یئمیپ‌سن نییه ایچون گؤنئی؟
سوقانی یییَر دردجَر، قالاغی ائلر عیب‌جَر.
سویوب، سویوب قویروغوندا میندار ائلییب.
سهچه‌چی (سهنگ/ کوزه) سنیخ سهچه‌ده سو ایچر.
سیچان اولمامیش چووال دیبی دلئی.
سیرینتی‌دن اودون اولماز، ویلینتی‌دن آرواد.
شاه قاباغینان ایت‌کمین گئچ، ایت قاباغینان شاه‌کمین.
شرطی شوخومدا کس، خرمنده دعواسی اولماسین.
شعورری اوشاغا نه د‌ده مالی، بئشعور اوشاغا ها د‌ده مالی.
شیطانا پاپاخ تیکر، جینه بورک قویار.
صاغیر اوشاقسان ییغیش یات، سنه نه یارئی اوزانماخ.
صبحانه‌نی برکیت، ناهاری ترکیت، گئجه شامین وئر دوشمنه.
صبیرینن حالوا پیشر ای غورا سنن، بسله‌سون اطلس اولار توت یارپاغیننان.
عاقیللوز هانسیدی؟ قاباخداکی زنجیرری.
عالیمینن داش داشی، جاهیلینن بال یئمه.
عالیم خراب، عالم خراب.
عزرائیل داناسین قورد یئمز.
عزیزیم عزیزدی، تربیتی اوننان عزیزدی.
فالاسیز یوموردییان، تَرسه یومورددار.
قاپونی قویوپ باجادان گلئی.
قاران‌قولوخ دالی ایشیغدی.
قارداشلار ساواشدی ابله‌لر ایناندی.
قارقا ایستر کهلیک یئریشی گئده، اؤز یریشیگین آزدیرار.
قارقالار منیم توغوم (تویوغوم).
قارنی یاتاغینا سیغیراللار.
قاریشقا نمه‌دی کله‌پاچاسی نمه اولا.
قارین دویوران آشی گؤز تانیر.
قارینا گئدن قازاشدی.
قازان دئدی دیبیم قیزیل‌داندی، چؤمچه دئدی دولانیب چیخمیشام.
قاشین دوزلدن یئرده، ویردی گؤزون چیخارددی.
قاتیر آلمامیش پالانین تیکئی.
قایناماغا، سیغیر اَتی.
قره‌آغی باسماخدان، آغ قره‌نی باسئی.
قره پالاز یوماغینان آغارماز.
قره پالازا بورون ائل دالیجا سورون.
قره سودان قایماخ گتیرئی.
قره‌چی چالی، کورد اوینی.
قورویان گؤزه چؤپ دوشر.
قلبیریجه ائوی اولانون، داغلارجا محنتی اولار.
قودوغون مئیلی کنده ساری‌دی.
قوربان اولوم او شرّه، اوستونن اوچ گون گئچه.
قوربان اولوم دوشمنه، دوشمن قویماز دوشم من.
قورد نه‌بیلئی قاتیر باهادی.
قورقانون یانانی چیرتدار.
قوری‌نون اوتونا یاشدا یانار.
قوناخ قوناخی ایستمز، ائوچی ایکی‌سینده.
قونشوم قونشی اولسا، کور قیزیم اَره گئدر.
قونشون پیسدی سات قوتول، آروادون پیسدی بوشا قوتول.
قونشی تعریفلَسه قوتی قاچ، ننه تعریفلَسه قوی قاچ.
قونشی‌نون سئوالین قونشی‌دان ائلللر.
قونشی‌یا امید اولان شام‌سیز قالار.
قویون قوزی ایاغی باسماز.
قیچیوی یورقانوجا اوزاد.
قیز قاپوسی، شاه قاپوسی.
قیزیل خوروز دنه گلر.
قیزیل گول یئرینه چالی تیکانی چیخیپ.
قیزیم سنه دییرم، گلینیم سنه ائشیدیریرم.
قیش گلیپ گئدر، اوزی قره‌لیک کؤموره قالار.
قیصاص قیامته قالماز.
کاتدانی گؤر، کندی چاپ.
کئچل یالاماغی قاباخلار.
کسسَک اؤتوروپ، داشا آغلئی.
کسسَک ویران، داش ییئر.
کسسکی ازمگینن چانقیل- قوم اولماز.
کؤتوک‌لر اوستونده، شویلر دوغرانار.
کور توتدوغون بیراخماز.
کور کورا جیرت دئمسه باغری چاتدار.
کور نه ایستئی، ایکی گؤز، بیر ایری بیری دوز.
کورینان چؤرک یئه، تارینی آرادا گؤر.
کوسا گئتدی سققل گتیره، بیغین‌دا قویدی گلدی.
کؤکلمیرم، نییه آریخلئییم؟
کیشینون سؤزی بیردنه اولار.
کیمنن گول آلمیشیخ! کیمنن گولابین چکک!
گئچن گونه، گون چاتماز.
گئچی جان اوسته، قصاب پی آختارئی.
گئچی دییر: قارنیمی دولدور قورا قویلا منی. قویون دییر: قارنیمی دولدور قارا قویلا منی.
گئچی ساتان دِز گؤتورمز.
گئچینون قوتوری سوی (سویو) بَینمه‌ز.
گؤیدن یئره یاغماخدان، یئردن گؤوه یاغیر.
گؤردون یئمک، دا نه دئمک.
گؤرمَمیشون اوغلی‌دا گورمَمیش اولار.
گؤز گؤرمسه درد آرتماز.
گولی سوون (سئون) گؤچک اولار.
گؤروکن داغ، اوزاغ اولماز.
گچینون اجلی گلنده چوبانون دیَنه‌گینه سورتوشر.
گئدنه یولداش، گلنه قارداش.
گلین اوجاقا گلر.
گلین باشارماز اوینیا دییئر یئر اَیریدی.
گلین سوت آشی گؤرر، یاشماغی یادیننان چیخار.
گلیننیک بیزه گلدی، گئجه‌لر قیسسالدی.
گوردان گلن من، خبر وئرن سن؟
گوروم وار قبیریم اولا؟
گولمز گلمز، گولسه تشت قاباغیندا گولر.
گولمه قونشووا گلر باشووا.
گون گؤرمَمیش گون گؤرر، گون اورتا واقتی چراغ یاندیرار.
گون همیشه مه آتدا قالماز.
گونی، گونی‌نی گؤچک ائلر، قئینی‌خاتین، قینی‌خاتینی کردارری.
مال ییئسینه چکمه‌سه حرامدی.
مالووی یاخچی ساخلا، قونشووی اوغری توتما.
مسجدون قاپوسی آچیخ اولاندا کؤپکون یوخوسی گلر.
مسجدی ایشله‌ممیش کور اوتدی قاپوسوندا.
مغان، مغان اولسا بیر قویون ایکی قوزی، مغان، مغان اولماسا نه قویون نه قوزی.
من دییرم خاجییام (خواجه)، بو دیییر نئچه اوغلون وار.
میلچک قانا گلر.
مین یئردن باغلانان بیر یئردن آچیلار.
مین یولداش آزدی، بیر دوشمن چوخ.
میوه‌نین یاغچیسین چاقال یییر.
نادانینان گئتمه یولا، باشووا گتیرر بلا.
ناکسَ بوشلی اولان، یا تویدا دییَر یا بایرامدا.
نسیه گتمز کیسیه.
نقدی ویلیپ، نسیه دالیجا گئدیپ.
نمه تؤکسون آشووا، او گلر قاشقووا.
نه تیردی، نه پاییز.
ننه‌سینه باخ قیزینی آل، اَرشینه باخ بئیزینی آل.
ننه گزن آغاشلاری، بالا بیداخ، بیداخ گزر.
واردان ضرر گلمز.
هامینی سئل آپارار، بیزی یئل آپارار.
هامییا دایی، بیزه‌ده دایی؟
های هایی گئدیب، وای وایی قالیب.
هئچ ائله‌بیر درمان یولوندا گؤرمیب.
هچ کس اؤز آیرانینا تورش دئمز.
هر اوخویان ملانصرالدین اولماز
هر تووخ ایکی ساریلی یومورداماز.
هر د‌ده‌سین اولدورن کوراوغلی اولماز.
هر کس ایستر اوتی اوز قاباغینا دئشه.
هر کسون توتونی اوز باجاسیننان چیخار.
هر میوه‌نین بیر دادی اولار.
هر نه‌یون تَزه‌سی، دوستون کهنه‌سی.
هم خودانی ایستئی هم خورمانی.
همدان اوزاخ، کردی یوخون.
همنشینووی باب ائله، گؤرن دئسین هابئله.
یاتان اؤکوز، دوران اؤکوزی اوسته‌لئی.
یاخچلیخ ائله آت دریایا، بالیخ بیلمسه خالیق بیلر.
یاخچیلیغا یامانیخ، کور ائشگه سامانیخ!
یئر برک اولار، اؤکوز اؤکوزدن بیلر.
یارانی ایستی- ایستی باقلییاسان.
یئرده قالمییان گؤیده بند اولماز.
یاریمادیخ اوتوننان، کور اولدوخ توتون‌نونن.
یازون یاغین‌تیسی، قیشون چؤرک قاتیغی‌سی.
یاغی یاغ اوسته قویوب، یارمانی یاوان اوسته.
یالان سؤزون دوغری‌سی.
یالان وردیم دوغری آلدیم.
یالانچی بئله چیغیردی، دوغورچی‌نون باغری چاتدادی.
یالانچی طمحکاری آللادار.
یان منه، یانیم سنه.
یایدا آغاران‌سیز، قیشدا یورقانسیز.
یئته‌نه یئته‌نئی، یئته‌مینه دالدان داش آتئی.
یئتیمه اورک وئرن چوخ اولار، چؤرک وئرن آز اولار.
یئرسیز گلدی، یئرری گئتدی.
یئرون گندی داش قالا.
یئمک‌نین دویمامیشیخ، یالاماغی‌نان دویاخ!
یومورتادان توک قیرخار.
یییَنده قهرمان‌گیلده، قنبرَ دایی دییَرسن.