محمد علی اوجاقی نیارق – نمین
اوجورکی آذربایجان شفاهی خالق ادبیاتیندا گلیب مراسیملرین چوخو قدیمدن انسانلارین اعتقادلاری، طبیعت حادثه‌لرینه قارشی مناسبتلری اَمَک فعالیتی ایله علاقه‌دار اولموشدور.
اکینچیلیک – مالدارلیق، چؤلچولوک، چودارلیق، اووچولوق و بوکیمی ایشلرله باغلی اولاراق مراسیملر تشکیل ائدیلمیشدیر. بو مراسیملرین لاپ چوخ اهمیته مالیک اولانی نوروز بایرامی یاخود باهار بایرامی‌دیر. باهار بایرامی قارلی –بورانلی قیشین بیتمه‌سی و یام-یاشیل باهارین گلمه‌سیله باشلانیر. بو بایرام انسانلارا سئوینج و امید وئر‌ن و اونلاری روحلاندیران بیر بایرامدیر.
بو بایرامدا مختلف ماهنی‌لار و نغمه‌لر اوخونور، یوردوموزون هر بیر یئرینده، بیر- بیرینه اوخشار و بعضاًده بیر آز فرقلی مراسیملر کئچیریلیر و ماهنی‌لار اوخونور. بو قیسا یازیدا قصد‌یمیز بودور، گوزل و قیزیل تورپاق آذربایجانیمیزدا خصوصیله اردبیل و نمین ماحالی و اونون هندورینده یئر سالان گوزل کندلرده بایرام و عمومیتله یاز فصلی ایله علاقه‌دار اوخونان ماهنی‌لاردان و نغمه‌لردن سؤز آچاق.
باهار بایرامی گلمه‌سییله طبیعت تزه‌دن جانلانیر ائله بونا گؤره هم حئیوان بئجرن هم‌ده اکینچیلیک ائدنلرین نظریندن چوخ اهمیته مالیک‌دیر. قدیم زامان جوتچولوک اؤزونه بؤیوک و اهمیتلی بیر پئشه ساییلیردی چونکو هر آدام بو ایشی گؤره بیلمزدی. جوتچولر اؤکوزلری ایکی – ایکی جوته یعنی بویوندروغا قوشارمیشلار و سحر تئزدن دوروب چای – چوره‌گی یئییب یولا دوشرمیشلر و یئری آلت اوست ائدرکن خوش سسله گوزل – شیرین و احساسلی نغمه‌لر اوخویارمیشلار کی بو نغمه‌لره امک نغمه‌لری ده دئمیشلر. گویا اوخویا - اوخویا جوت سورنده یورولماق بیلمزمیشلر.
حَقه باغلا آرزینی
چئویر یئرین اوزونی
آللاهی یاد ائیله سون
تانری وئره‌ر روزینی
یئملیک‌چیلر، توریک‌چیلر و تره‌چی‌لرده بایرام گونلرینده و بئله دئیه‌ک یازین اوللرینده چؤله گئدیب بئله گؤیَرنتیلردن درَرمیشلر و قونوم قونشولارا و اونا، بونا پایلارمیشلار و بو ایشله باهارین گلمه‌سینی موشتولوق وئرر‌میشلر. البته یئملیک‌چیلردن سسی یاخشی اولانی دا گاهدان الینی قولاغینا قویوب کؤوشنده اوخویارمیش:
عزیزیم سنه داغلار
ائل چیخار سنه داغلار
توتاردیم یار الیندن
چیخایدیم سنه داغلار
چوبانلار – ناخیرچیلار و بوزووچولاردا بئله گونلرده ایشلرینی باشلارمیشلار و هرگون آلاتوراندان کندین قویون، قوزو، گامیش، اینک و قاراماللارینی هوولاییب داغ، داشا اوتلاناجاقلارا آپارارمیشلار. چوبانلار مال قویونو اوتارا - اوتارا گؤزل هاوالار اوخویوب توتک چالارمیشلار. بعضی چوبانلار سه‌گاهی توتک‌له ائله اوخویاردیلار کی آدام دوغوردان واله اولاردی. بونودا دئییم کی قویون- قوزولارین زنگوله‌سی و تمامیله ناخیرین سَسی- صداسی ائله اؤزو بیر موسیقی‌دیر هر اهل حال اوچون:
گؤزللر شیرانگاهی سان
گؤروم سنی وار اول یایلاق
آچیلسین گولو نرگیزین
یئنه مرغزار اول یایلاق
من سنی گورندن بری
سینه م اولدو غم دفتری
اؤلدور عاشیق العسگری
اؤزون گناهکار اول یایلاق
باهارین ایلک گونلری قیش اوستوندن کئچدیگینه گؤره هاوالار بولودلو، مئهلی و دومانلی کئچیر و چونکو گونش انسانلاری و یئری ایستی‌لندیریر و او،کیمسه دئمیشکن طبیعته جان وئریر، اونا گؤره گونش بولود دالیندا قالان واخت اوشاقلار دسته- دسته اولوب کوچه‌لرین تینیده بو نغمه‌نی اوخویاردیلار:
گون گئتدی سو ایچمگه
مخمل دونون بیچمگه
ایندی گلر
آی
ایندی گلر
بونودئمکله همن گونش ده گویا بولود دالیندان چیخارمیش!
اوجاق‌وئردی قاغام دئییر: قدیم بایرام گونلری و یازین اول چاغلاریندا گؤره‌ردین کی خالخال ماحالیندان خالخال گیلی ساتانلار یاواش- یاواش گلیرلر و کندی «های خالخال گیلی آلان» سسی بورویردی. چرچی‌لرینده خرمن‌لرده دوشمه‌سی کندلری داها گؤزه‌للندیریب رونق لندیره‌ردی. چرچی‌لر پار-پالتار، اوشاق اویونجاقلاری، ائو شئی‌لری و بئله- بئله ماللاردان سووای ناغارا، الک، کَم و غربیل (غربال)دا ساتاردیلار و بئله سسلردیلر:
ناغارا آلان
غربیل آلان
قونشو محتاجی اولان
قوجالاردا بوگونلرده قاپیدا داش و هیمه‌لرین اوستونده اوتوروب اؤزلرینی گونه وئرردیلر بلکه قیشین سویوغو جانلاریندان چیخسین. قوجا کیشی‌لر کئچن خاطیره‌لردن دانیشیب و بیر- بیریله دردی دیل ائدردیلر و گاهدان ذوق اهلی اولان شعرده اوخویارمیش.
چارخین دولانماغی فلکین داغی
سینه‌م اوسته قوشا دَیدی نه دَیدی
بو قوجالیق عجب منه آد اولدو
جوان عومروم باشا دَیدی نه دَیدی